47 thëniet e Aristotelit: ‘Të këqinjtë binden prej frikës, të mirët prej dashurisë’ . Aristoteli është një nga filozofët më të mëdhenj, ose disa e quajnë më të madhin e të mëdhenjve.
Mbetet një një nga mendjet më të ndritura dhe më të thella të të gjitha kohëve.
Me përjashtim të matematikës, lëroi të gjitha fushat e dijes, duke lënë politikën, shkencat e natyrës, artin etj.
Rreth 120 veprat e tij formojnë një lloj enciklopedie, ku përfshihen njohuri ga të gjitha fushat e diturisë.
Në të gjitha veprat e Aristotelit të bie në sy dashuria për të mirën dhe të vërtetën.
Megjithëse e adhuronte dhe e nderonte shumë mësuesin e tij, filozofin Platon, në mjaft pikëpamje filozofike dhe estetike nuk ishte në një mendje me të.
Në një nga veprat e tij thotë se “midis miqve dhe së vërtetës është gjë e shenjë të duash më shumë të vërtetën”.
Nga kjo ide lindi më vonë edhe shprehja e njohur latine: Mik është Platoni, por mike më e madhe është e verteta.
Në mjaft nga veprat e tij, Aristoteli e shikon letërsinë dhe artet si mjet me fuqi të madhe edukuese.
Thëniet e tij mbeten po aq aktuale sa dikur, ndërsa të frymëzojnë për të qenë më të ndershëm, më të dashur, më të paqtë me veten dhe të tjerët.
Kemi përzgjedhur 47 nga shprehjet e tij më të bukura, ku gazetarët e redaksisë veçuan citatin: “Të këqijtë binden prej frikës, të mirët prej dashurisë”…
1- Është e vështirë që të ndodhë diçka pa një arsye, apo pa një parim.
2- Fillimisht ki një objektiv të qartë. Së dyti, gjej mjetet për ta arritur. Së treti përshtat mjetet.
3- Demokraci është atëherë, kur sundues janë të varfërit dhe jo të pasurit.
4- Shtresat e ulëta ngrenë krye për të qenë të barabartë, dhe të barabartët ngrenë krye sepse duan të jenë shtresë sunduese. Kjo është gjendja mendore që i krijon revolucionet.
5- Njerëzit i krijojnë zotat sipas vetes, jo vetëm për nga pamja, por edhe për nga mënyra e jetesës.
6- Edukimi i mendjes pa edukimin e zemrës, nuk është aspak edukim.
7-Miku i të gjithëve nuk është miku i askujt.
8- Një qytet i madh nuk duhet ngatërruar me një qytet të populluar.
9- Miku i vërtetë është një shpirt në dy trupa.
10- Të gjitha veprimet njerëzore kanë një ose më shumë prej këtyre shkaqeve: fati, natyra, detyrimi, zakoni, arsyeja, pasioni, dëshira.
11- Në më të mirën e tij, njeriu është më fisniku i të gjitha kafshëve; po të mos ishin ligji dhe drejtësia, ai do të ishte kafsha më e keqe.
12- Ka vetëm një mënyrë për të shmangur kriticizmin: mos bëj asgjë, mos thuaj asgjë dhe ji thjesht asgjë.
13- Gabimi vjen në shumë mënyra, ndërsa për të bërë gjërat siç duhet ka vetëm një rrugë.
14- Familja është shoqata e krijuar nga natyra për të siguruar nevojat e njeriut.
15- Dinjiteti nuk matet me titujt që zotëron, por me vetëdijen që i meriton.
16- Mirë është që në jetë ashtu si në gosti, të mos dalësh as i etur as i dehur.
17- Të këqijtë binden prej frikës, të mirët prej dashurisë.
18- Droja është një stoli për të rinjtë, por një turp për të moçmit.
19- Trimëria është cilësia e parë njerëzore, sepse ajo është cilësia që i garanton të gjitha cilësitë e tjera.
20- Shkollimi është parapërgatitja më e mirë për pleqërinë.
21- Ashtu si sytë e lakuriqëve janë të verbuar nga drita, për të njëjtën arsye edhe shpirtrat tanë janë të verbër përballë gjërave të cilat shihen më qartë se gjithçka.
22- Sikurse një dallëndyshe e vetme nuk sjell pranverë, sikurse si një ditë e vetme nuk sjell pranverë; ashtu një ditë, një kohë e shkurtër nuk e bën njeriun të bekuar e të lumtur.
23- Sikurse ne i duam sa të vërtetën aq edhe miqtë tanë, nderi na thotë që të parën ta respektojmë të vërtetën.
24- Lumturia varet nga ne.
25- Ai që ka shumë miq, nuk ka asnjë.
26- Ai që do të ishte një sundimtar i mirë, duhet së pari të ketë qenë i sunduar.
27- Ai që është i paaftë të jetojë në shoqëri, ose ai që nuk ka nevojë ngaqë i mjafton vetvetja, duhet të jetë ose një bishë, ose një perëndi.
28- Shpresa është një ëndërr që nuk fle.
29- E quaj më të zotin atë që i tejkalon dëshirat e tij se atë që i pushton armiqtë e tij; sepse fitorja më e vështirë është ndaj vetvetes.
30- Nga nëntë raste në dhjetë, gruaja shfaq më shumë dashuri, sesa ndjen.
31- Është shenja e një mendje të ditur, të jetë e aftë që ta mirëpresë një mendim pa u pajtuar me të.
32- Njeriu nga natyra është një kafshë politike.
33- Njerëzit veprojnë më shumë për shkak të frikës, se për shkak të respektit.
34- Fatkeqësia i tregon ata që nuk janë miq të vërtetë.
35- Shumë njerëz parapëlqejnë të japin më shumë dashuri, se të marrin.
36- Nënat janë më të dashura se etërit për fëmijët e tyre, sepse ato janë më të sigurta se ata janë të tyret.
37- Natyra nuk bën asgjë kot.
38- Asnjë shpirt i shkëlqyer nuk është i përjashtuar nga përzierja me çmendurinë. Nuk ka ekzistuar kurrë një gjeni i madh pa njëfarë çmendurie.
39- Bukuria vetjake është rekomandimi më i madh se çdo letër reference.
40- Qëllimi i të mençurve është jo për të sjellë kënaqësi, por për të shmangur dhimbjen.
41- I ditur ndryshon nga i padituri sa i gjalli nga i vdekuri.
42 – Rrënjët e shkollimit janë të hidhura, por frutet janë të ëmbla.
43- Sekreti i humorit është befasia.
44- Shpirti nuk mendon kurrë pa një përfytyrim.
45- Ato që i di, bëji. Ato që nuk e kupton, mësoji.
46- Ne bëjmë luftë që të jetojmë në paqe.
47 – Njohja e vetes, është fillimi i çdo urtësie
